HISTORY

Sesto wioska Trzech Szczytów albo pod niebem Sesto

Nazwa Sesto pojawiła się po raz pierwszy w 965 roku i oznaczała w tym czasie pastwisko górskie. Jest niemal pewne, że to mnisi z Zakonu Franciszkanów w Innichen utworzyli dolinę Sesto poprzez jej wykarczowanie i odwodnienie. Jeszcze dzisiaj istnieją w miejscowości Moos (również tę nazwę stosuje się w nazewnictwie miejscowości ) najróżniejsze tereny podmokłe i siedliska, które mogą wskazywać na to, że cała dolina Sesto służyła za niewielki zbiornik wody z okolicznych lodowców (dzisiejszego górskiego zegara słonecznego).

Od dawna spekulowano na temat powstania nazwy Sesto wymieniając trzy możliwości:

1. Szósty rzymski kamień milowy w Moos koło Sesto, po łacinie sexta i stąd nazwa Sesto.
2. Sześć fundamentowych ścian zagród w pobliżu Lanzinger Säge przy wjeździe do miejscowości Sesto, należących rzekomo do pierwszych sześciu osiadłych w Sesto rodzin.
3. Szósta godzina; mnisi kapituły w Innichen rozpoczynali swoją pracę rankiem o godz. 6.00, a po 6 godzinach, a więc o godzinie 12.00 słońce widziane z Innichen znajduje się dokładnie nad doliną Sesto.

Dolina Sesto rozciąga się na swojej długości od Lanzinger Säge, dzisiaj Gospoda pod Klausem (Gasthaus zum Klaus), aż do przełęczy Kreuzberg (Hotel Kreuzberg), a na swej szerokości od pagórkowatej Karnickiej Grani (Karnischer Kamm) upstrzonej kamieniami granicznymi (Helmhaus - dawniej punkt celny między Austrią i Włochami), aż do Chaty Trzech Szczytów (Drei Zinnen).

Sesto wioska Trzech Szczytów albo pod niebem Sesto
Już od dawna Sesto uważane jest wśród alpinistów za jedną z najbardziej znanych i najpiękniejszych wiosek Dolomitów nie tylko z powodu najczęściej wymienianych Trzech Szczytów (Drei Zinnen) lecz przede wszystkim z powodu dwóch najpiękniejszych wiszących dolin: doliny Fischlein ze znajdującym się w cudownej scenerii Dolomitów największym słonecznym zegarem świata (szczytami: Neuner, Zehner, Elfer, Zwölfer und Einser; Dziewiątka, Dziesiątka, Jedenastka, Dwunastka i Pierwsza) oraz poprzecinanej łąkami i modrzewiowym lasem doliny Innerfeld z najwyższym wzniesieniem Dreischusterspitze (szczyt Dreischuster) 3152 m.

Szczególnie tragiczną rolę odegrało Sesto na arenie głównego frontu w Dolomitach w trakcie Pierwszej Wojny Światowej. W wysokich partiach gór jeszcze dziś można spotkać widoczne blizny po tej wojnie i zniszczone pozycje (na Karnickiej Grani (Karnischer Kamm) na Alpe Nemes, a zwłaszcza na Rotwand (Croda Rossa), na Elfer (Jedenastka), na Drei Zinnen (Trzech Szczytach), Twierdzy Heideck, itd...)

Tragicznym bohaterem 1. Wojny Światowej i postacią otoczoną kultem za swoją miłość do ojczyzny jest Sepp Innerkofler znany ze swoich śmiałych i odważnych posunięć na froncie - (atak na Paternkofel). Na początku zjednoczone i walczące wspólnie z Niemcami, Austrią i Włochami; przegrało w 1918 wojnę w górach (na papierze, ponieważ na froncie w Dolomitach dookoła Sesto walczono do ostatniej kropli krwi), gdyż wcześniej, przez wystąpienie Włoch z trójprzymierza (Niemcy , Austria, Włochy), w okolice Sesto przesunęły się nowe i trudniejsze granice i pozycje. Sesto było zawsze osadą strefy przygranicznej, wcześniej na granicy z Włochami (w okolicy Kreuzberg w kierunku zegara słonecznego, Comelico Superiore), ponieważ należało do Austrii, a obecnie na granicy z Austrią (w okolicy grani Karnickiej- Karnischer Kamm), jako że od 1920 roku należy – albo chciało należeć - do Włoch - zwycięzcy wojny.

Nowa granica państwa (z wygranym w trakcie wojny Południowym Tyrolem) z Włoch do Austrii została utworzona w 1918 roku. Prawie zawsze rzeki i szczyty górskie uznawane były za granice, a więc również Rienz w okolicy Toblach gdzie kończyło się terytorium Włoch. Sesto, Innichen, Innichberg, Vierschach i Winnebach włączone zostały dopiero dwa lata później w 1920 roku do Włoch. Niemal pewne jest, że burmistrz i radni tych pięciu gmin zdecydowali się na to mając na uwadze fakt, że w sytuacji dojmującego głodu można było oczekiwać znacznie większej pomocy z Rzymu (Włochy były zwycięzcą wojny) niż z Wiednia (Austria była wojennym sojusznikiem i konfederatem).

Traktat pokojowy podpisany w Saint-Germain (Francja) w dniu 12 września 1919 przypieczętował los Tyrolu Południowego. Od tego czasu jako język urzędowy obowiązywał język włoski, a nie ojczysty język niemiecki. Dzięki wielu nieznanym bohaterom nadal pielęgnowano ojczysty język niemiecki, nawet gdy był ON zakazany, a niektórzy zapłacili za to cenę własnego życia. Nawet dzisiaj, członkowie bractw kurkowych w Sesto noszą z dumą i odwagą barwy swojej ojczyzny i podtrzymują poprzez najróżniejsze imprezy dawne tradycje i zwyczaje, a my wszyscy mamy nadzieję, że nadal tak będzie.

Sesto cieszyło się i cieszy się nadal niesłabnącą sławą wśród wędrowców i alpinistów, ponieważ oferuje najbardziej rozbudowaną sieć szlaków turystycznych o różnych stopniach trudności, od łatwych szlaków spacerowych, poprzez lekkie, średnie i wymagające szlaki wycieczkowe, szlaki na górskich halach aż do szlaków do wspinaczki alpejskiej i dróg wspinaczkowych.
Wśród tak rozmaitego wyboru każdy znajdzie coś dla siebie. W szczególności niepowtarzalny krajobraz z Karnischer Höhenkamm (Karnicką Granią) przyprawi każdego o silniejsze bicie serca.

Od 26/06/2009 DOLOMITY należą do ŚWIATOWEGO DZIEDZICTWA NATURY UNESCO – serdeczne PODZIĘKOWANIA dla wszystkich nie wymienionych z imienia i nazwiska za ich wkład i wizję.